Wydawca: 07th Expansion / MangaGamer
Scenariusz: Ryukishi07
Muzyka: Dai, Luck Ganriki, Xaki, Gin Kreuz, Pre-holder, Uni Akiyama
Platformy: PC (Windows XP i wyżej), macOS
Oficjalna strona: 07th-expansion.net/cico/
Data premiery - świat: 04.10.2019
Gatunek: visual novel, science fiction

Osiągnięto światowy pokój. Szczegóły III wojny światowej są niejasne i powoli zaciera się o nich pamięć. Jednak nie dlatego, że teraz nie ma to znaczenia, wręcz przeciwnie. Ludzkość dotarła do tak zaawansowanego etapu w technologii, że gdyby nie starania o zachowanie pokoju, IV wojna byłaby jeszcze bardziej destruktywna niż można sobie wyobrazić. A to dzięki wynalezieniu specjalnych rękawic łączących w sobie mobilność samolotu, wytrzymałość czołgu i siłę ognia okrętu. Nie każdy jednak może taką rękawicę założyć, bo wymaga to szkolenia od najmłodszych lat. Dlatego przyszłość świata zależy od młodzieży.

07th Expansion, japońscy twórcy visual novel (powieści wizualnych) z nieprzewidywalnym Ryukishim07 na czele, są znani głównie z serii When They Cry, na którą składają się Higurashi No Naku Koro Ni (Gdy zapłaczą cykady) z lat 2002-2006 oraz Umineko No Naku Koro Ni (Gdy zapłaczą mewy) z lat 2007-2010. Poza licznymi remasterami i konwersjami między platformami tych dwóch tytułów, w 2019 doszło jeszcze Ciconia No Naku Koro Ni (Gdy zapłaczą bociany). By zrozumieć istotę Ciconii, warto posiąść przynajmniej podstawową wiedzę na temat Higurashi i Umineko, bo oczywiście znając je na wylot można się bawić jeszcze lepiej, ale wiedząc o kilku podstawowych zasadach, możliwe jest przyjęcie bardziej właściwego nastawienia.

Po pierwsze, wszystkie te tytuły to powieści wizualne, co oznacza, że to de facto książki z dźwiękiem, muzyką i minimalistyczną oprawą wideo, na którą składa się tło (często zdjęcie z filtrami) i modele postaci, które wyrażają różne emocje. Niewiele jest tu interakcji, wybór ogranicza się głównie do tego, jak wiele czasu spędzimy przy danej kwestii dialogowej, a zawsze istnieje też możliwość autoprzewijania tekstu w regulowanej przez nas prędkości, co oznacza, że można to doświadczać w zasadzie jak film z dużą ilością napisów i statycznymi obrazami.

Po drugie, nie wszystko jest takie, jak się na pierwszy rzut oka wydaje, a główna przyjemność z obcowania z wymienianymi tytułami to myślenie, analiza treści i dyskusja z innymi ludźmi na temat zaprezentowanych faktów. Higurashi wyglądało jak urocza obyczajowa haremówka, ale przeistaczało się w horror psychologiczny, co w gatunku visual novel kilkanaście lat przed Doki Doki Literature Club nie było takie oczywiste. Umineko to starcie klasycznej zagadki kryminalnej (mystery) z fantasy, gdzie czytelnik musi zadać sobie pytania: kto jest zbrodniarzem? Dlaczego to zrobił? I jak to zrobił - co nie jest takie oczywiste, kiedy mamy poddane w wątpliwość, czy mamy do czynienia z kryminałem podlegającym określonym zasadom, czy może z fantasy, gdzie wszystko jest możliwe i magia istnieje? No i teraz dochodzi Ciconia - postapokaliptyczne science fiction z zaawansowaną technologią. Aż chce się wiedzieć, jaki zwrot zostanie zastosowany tutaj - a streamerzy mają pozwolenie na publikowanie tylko kilku początkowych rozdziałów.

Po trzecie, istotna jest struktura. Zarówno Higurashi jak i Umineko doczekały się ośmiu głównych rozdziałów podzielonych po równo na księgi Pytań (Question Arcs) i Odpowiedzi (Answer Arcs). To mnóstwo tekstu, którego przeczytanie wymaga dziesiątek godzin. Niemniej jednak, takim rozdziałem mnożącym pytania jest właśnie pierwsza faza Ciconii, która ze względu na ten podział na Pytania i Odpowiedzi jest traktowana jako When They Cry 5.

Wynalezienie nowego rodzaju paliwa o nazwie spiritium pozwoliło na przejście ludzkości na nowy etap rozwoju technologicznego. Jednym z bardziej istotnych wynalazków wykorzystujących spiritium jest rękawica, która założona przez specjalnie przeszkolonych ludzi zapewnia nieznaną dotąd siłę i wytrzymałość,  a także zdolność latania rykoszetowego. W kwestii ataku i obrony, pozwala przywołać dowolną broń i zatrzymać nadlatujące pociski. Tylko młodzi są w stanie w pełni wykorzystać potencjał rękawicy i stają się żołnierzami Powietrznej Piechoty Wspomaganej (Aerial Augmented Infantry - ze względu na brak polskiej wersji językowej pozwolę sobie na autorskie tłumaczenie wybranych terminów), zwanymi też Rycerzami Rękawicy (Gauntlet Knights) ze względu na to, że wizualnie te rękawice przywodzą na myśl europejskich rycerzy, choć ich design różni się od kraju do kraju. Ci młodzi żołnierze są w stanie dokonać Konwersji Dreissig (Dreissig Conversion) i przeistoczyć spiritium w używalną energię. Proces ten został nazwany na cześć Vier Dreissig, genialnej niemieckiej fizyczki, której świat A3W zawdzięcza wiele wynalazków. Same jej personalia (niem. 34) są zagadką zauważalną dla tych, którzy dobrze znają uniwersum When They Cry.

Rozwój technologii pozwolił również na komputery wewnątrz ludzkich mózgów - urządzenie o nazwie Selcom. Działają one jak dzisiejsze smartfony - pozwalają rozmawiać z innymi w wirtualnych pokojach, grać w gry podczas wykonywania innych czynności w realnym świecie. I tak jak w dzisiejszym społeczeństwie, młodym przychodzi to znacznie łatwiej, starsi nie są już w stanie w pełni się zaadaptować do tego środowiska. W Selcomie można instalować aplikacje, a z pewnością najpopularniejszą z nich jest Kizuna (jap. 絆 - więź), przyszła alternatywa dla Google Translate, która również ma swoje problemy przy tłumaczeniu wieloznacznych kwestii, ale wciąż umożliwia swobodne rozmowy młodzieży z całego świata. Użytkownikowi Selcomu pomaga Keropoyo, maskotka marki (konkurencja dla Vault Boya?), sztuczna inteligencja zwizualizowana jako żaba z wielkim pępkiem. Jest to oczywiście biologicznie niepoprawne, podobnie jak jego zachowanie, często nieadekwatne do sytuacji. Jego funkcje to cenzura zakazanych słów czy blokowanie własnej deinstalacji.

Świat po III wojnie światowej (A3W - "After 3rd War", analogicznie do przedwojennego B3W - "Before 3rd War") nieco się zmienił. Japonia została podzielona na pół przez Szklane Morze po trafieniu przez głowicę solarną. Ziemia została niemalże zniszczona, ale zapobieżono zimie nuklearnej dzięki technologicznemu postępowi. Żeby uniknąć dalszej destrukcji, należało przystanąć na jakiś kompromis i utrzymać pokój za wszelką cenę. Kraje świata podzieliły się na pięć frakcji:
- AOU: The Arctic Ocean Union (環北極洋連合) - Unia Oceanu Arktycznego, w której skład wchodzą Ameryka, Rosja, pół Japonii, Kanada, Szwecja, Norwegia, Finlandia, Armenia i Gruzja. Spadkobiercy mocarstw USA i Rosji są niezadowoleni z obecnego porządku świata i woleliby swoją światową hegemonię sprzed wojny. Są znani z nacisku na egzekwowanie praw człowieka także poza swoimi granicami, choć jednocześnie wybrali produkcję dzieci w fabrykach, umożliwiając eugenikę, pozbywając się chorób dziedzicznych i radząc sobie w ten sposób ze stratami w ludziach po wojnie.
- COU: The Central Ocean Union (環中央洋連合) - Unia Oceanu Centralnego, w której skład wchodzą Chiny, Indie, drugie pół Japonii, Indonezja, Birma, Singapur, Arabia Saudyjska, Madagaskar, Oman i Jemen. Powstała przede wszystkim jako sojusz mocarstw Chin i Indii jako kontra dla chcącego starego porządku AOU. Mimo to, trwają przy swoich starożytnych tradycjach, ale również mniej chwalebnych zwyczajach jak korupcja.
- ABN: The Abrahamic Brother Nations (エイブラハムの兄弟連合) - Bractwo Narodów Abrahamicznych, znane też jako Sojusz Europejsko-Bliskowschodni (欧州中東連合), w którego skład wchodzą Polska, Ukraina, Irak, Francja, Izrael, Turcja, Rumunia, Belgia, Luksemburg, Brytania, Pakistan, Włochy i Niemcy. Po wojnie trzy religie: chrześcijaństwo, judaizm i islam doszły do porozumienia i wspólnie chronią dziedzictwo kulturalne nawet jeśli wymaga to korzystania z usług Policji Religijnej. Krytykowani za brak wolności słowa.
- ACR: The Africa Commonwealth Realm (アフリカ連合王国) - Zjednoczone Królestwo Afryki, w którego skład wchodzą Afryka Południowa, Algieria, Senegal, Egipt, Etiopia, Angola, Mozambik i Libia. Po wojnie narody afrykańskie zostały zjednoczone przez bohaterskiego króla zapewniającego współistnienie wszystkich licznych kultur i wyznań tego kontynentu, łącząc tradycję z nowoczesnością. Mówi się jednak, że Rodzina Królewska jest skorumpowana i zaniedbuje swoich ludzi.
- LATO: The Latin American Treaty Organization (ラテンアメリカ大陸条約機構) - Organizacja Traktatu Latynoamerykańskiego, w którego skład wchodzą Brazylia, Meksyk, Peru, Argentyna, Ekwador i Azerbejdżan. Nowy porządek świata jest dominowany właśnie przez nich. Światowa policja na wzór przedwojennego USA. Obywatele ponoć są bogaci i żyją w dostatku.

Skróty przydadzą się w dalszej części tekstu.

Prolog rozpoczyna się od propagandowego wideo prezentującego zdolności rękawicy i zachęcającego młodzież do dołączenia do wojska w bardzo efektowny sposób (bo przecież dzieciaki uwielbiają eksplozje). Kapitan Okonogi (znany również z Higurashi i Umineko pod takim samym nazwiskiem) nie jest do końca zadowolony, bo to wszystko okazuje się nie tak bezpieczne jak chcą to przedstawić. Ostatecznie uznaje, że w końcu ta technologia będzie wykorzystywana tylko w symulacjach. Wtedy na Super Tokyo Tower (wysokiej na 666 metrów) widzimy protagonistę, młodego Rycerza z AOU imieniem Miyao, z którego perspektywy będziemy doświadczać większości wydarzeń.

Na Festiwalu Battle Standard, wydarzeniu przypominającym Olimpiadę, tym razem na terenie japońskiej prefektury Gifu (wspominanej wcześniej w serii), światowe sojusze prezentują swoich najlepszych żołnierzy. To ma być gwarantem pokoju na świecie - przechwałki co do sprawności żołnierzy i zaawansowania technologii, które de facto nie odbywają się fizycznie, a jako esport (!) za pomocą wirtualnej rozszerzonej rzeczywistości, która dla widzów jest nie do odróżnienia od obserwowania zmagań  prawdziwym świecie.

Na stadion przybywa Japończyk Mitake Miyao wraz z kilkoma innymi Rycerzami z należącymi do AOU składów Warcat (poza Miyao członkami są Amerykanin Jayden i Szwedka Gunhild) i Grave Mole (Chloe z Kanady, Lilja z Finlandii i Koshka z Rosji) pod okiem kapitana Okonogiego. To ich perspektywa wydaje się tu najistotniejsza. Razem obserwują przybycie reprezentantów innych frakcji, po dwa składy z kolejno COU, ABN i ACR. Jeśli chodzi o LATO, nie prezentują własnych drużyn, a jedynie dwójka sędziów. Wymienianie po kolei wszystkich bardzo licznych postaci drugoplanowych nie jest tu moim celem, ale wśród nich można znaleźć polski akcent. To Stanisław (dla przyjaciół Stan), członek 901 składu Powietrznej Piechoty Wspomaganej "Thalathat Suyuf", spokojny i uważny medyk w towarzystwie Francuzki Naomi i przesadnie energetycznej Irakijki Naimy.

Prędko okazuje się, że coś jest nie tak z tym festiwalem, a gdzieś za kulisami wydarzenia obserwuje tajemniczych Trzech Króli o zasłoniętych twarzach... Co chcą zrobić, gdy mieszkańcy narodów świata zebrali się w jednym miejscu? Dalsze rozdziały Fazy 1 Ciconii powinny dostarczyć przynajmniej część odpowiedzi... A przy okazji masę nowych pytań.

Rzeczywiście nastąpiła pewna poprawa w oprawie wizualnej i modele postaci (szkicowane przez Ryukishiego07 oraz dokańczane i kolorowane przez Remotaro) wyglądają ładnie i schludnie jak nigdy wcześniej, aczkolwiek wciąż mówimy o specyficznym stylu Ryukishiego07. Jego projekty są bardzo proste i urocze, ale jednocześnie z mnogością szczegółów (w ramach swojej formy) w różnorodnej, dziwacznej stylistyce, co przy przeskoku w skali z odizolowanej wioski (Higurashi) czy wyspy (Umineko) na cały świat i do tego w przyszłości, umożliwiło jeszcze bardziej szalone projekty postaci wykorzystujące elementy różnych kultur (co może być również ukłonem w stronę fanów z całego globu, którzy poznali się na serii When They Cry). Poprawy w silniku PonScripter umożliwiły też pewien skok technologiczny w serii samej w sobie i tworzenie bardziej zaawansowanych, złożonych i dynamicznych scen. Jednakże wydanie na Steamie to sam tekst, bez dubbingu, co może być krokiem w tył względem portów Higurashi i Umineko na PlayStation. Kto wie jednak, co przyniesie przyszłość.

Za to na pewno powrócili uznani kompozytorzy muzyki (np. Dai, Luck Ganriki, Pre-holder), którzy mają okazję, w kontraście do magiczno-kryminalnego Umineko, spróbować się w podniosłych i futurystycznych klimatach Ciconii. Niestety zabrakło najlepszego z nich, ZTS. Paradoksalnie mam wrażenie, że to on by tu najbardziej pasował przy oprawie audio. Jeśli chodzi o dźwięki same w sobie, cóż. Typowo jak przy visual novel (czy też sound novel), pełno jest charakterystycznych, nieco przaśnych dźwięków, które raczej wywołają uśmiech politowania, ale trzeba na to przymknąć oko ze względu na konwencję. Muzyka jednak, jak zostało zaznaczone, jest w porządku. Tu również gatunek gry wymógł pewne rozwiązania - utwory zostały zaprojektowane tak, by zaczynały się szybko i od razu wprowadzały w nastrój sceny w kilka sekund, by uniknąć sytuacji, gdzie długi wstęp rozmijałby się z tempem przechodzenia do kolejnych kwestii przez gracza. Ryukishi07 nie miał wiedzy muzycznej, zamiast tego wysyłał utwory, które pasowały do jego wizji do Dai, który na tej podstawie spisywał instrukcje dla siebie i innych kompozytorów.

Ponoć pewną zmianą zainspirowaną anime Neon Genesis Evangelion było to, że odbiorca może po prostu doświadczyć fabuły gry, a może również opcjonalnie spróbować rozwiązać zagadki tam zaprezentowane samodzielnie. Wygląda na to, że Evangelion mógł również wpłynąć na elementy fabularne, ale to samo można powiedzieć o masie innych japońskich fabuł po 1995.

Faza 2 Ciconii miała pojawić się w 2020 roku, jednakże zostało ogłoszone przesunięcie premiery na czas nieokreślony ze względu na kwestię pandemii koronawirusa (przy okazji by umilić nam czas, udostępniono za darmo pierwszy rozdział Higurashi). Czemu miało to wpłynąć na premierę w czasie, kiedy siedzenie w domu miało pomóc w wytrzymaniu czasu izolacji? Prawdopodobnie nie bez wpływu była po empatia, bo przedstawione wydarzenia miały być zbyt podobne do tych, które dotknęły każdego z nas - zostało zdradzone, że gdyby wypuszczono Fazę 2 podczas pandemii, byłoby to analogiczne do ataku Godzilli kiedy w 1954 film był w produkcji.

Higurashi i Umineko doczekały się adaptacji w postaci anime i mang. Czy to samo czeka Ciconię, na etapie Fazy 1 nie wiadomo. W moim odczuciu Ciconia nie jest to tak dobre jak poprzednie odsłony serii, niemające wiele wspólnego z postapokalipsą, ale wciąż nie dotarliśmy do Odpowiedzi. Być może, jak w przypadku Higurashi i Umineko, wywrócą postrzeganie Ciconii do góry nogami. Póki co, mamy do czynienia z (niestety, nieprzyzwoicie drogim w porównaniu do poprzednich odsłon) dziełem powstającym, na którego finał poczekamy przynajmniej kilka lat.

Ciconia nie została wydana w języku polskim.

Moja ocena 7/10.

© 2023 Kamil 'Wrathu' Kwiatkowski